Popularne zwroty i pojęcia żeglarskie - słownik angielsko-polski

Jeśli wybierasz się na żagle lub łódkę za granicę ten słowniczek bardzo Ci się przyda. Sprawdź popularne zwroty i pojęcia żeglarskie w naszym artykule.

SŁOWNIK ANGIELSKO-POLSKI POPULARNE ZWROTY I POJĘCIA ŻEGLARSKIE:

A
accommodation ladder = trap
aft = na rufie, do tyłu (od śródokręcia do rufy)
aftdeck = pokład rufowy
afterdeck = pokład rufowy
alee = na zawietrznej
amidship(s) = na śródokręciu
anchor chain = łańcuch kotwiczny
anchor ring = ucho kotwiczne
anchor winch = winda kotwiczna
antifouling = przeciwporostowa(y) (np. farba )

B
bareboat = łódź czarterowana bez załogi
berthing starboard = cumować prawą burtą
becket = oko, ucho
belaying pin = kołek do mocowania lin
bell buoy = boja dzwonowa
belowdecks = pod pokładem
Bermudian rigging = olinowanie bermudzkie
between decks = między pokładami
bilge = zrobić dziurę w dnie (statku)
bilge pump = pompa zęzowa, pompa zęzowa
bilge water = woda zęzowa (brudna woda gromadząca się na dnie statku)
bilging = robienie dziury w dnie statku
Bimini, Bimini top = daszek przeciwsłoneczny nad kokpitem jachtu
bitt = owijać wokół polera (np. linę)
bitt = poler
blockship = zatopiony statek mający blokować korzystanie z rzeki lub kanału
Blue Peter = Błękitny Piotruś (litera „p” Międzynarodowego Kodu Flagowego)
boat deck = pokład łodzi
boat documents = dokumenty jachtu
boom = gik, bom (pozioma belka umocowana do masztu)
bottom = osiąść na dnie
bottoming = uderzanie spodem łodzi o dno
bow = dziób jachtu, statku
bow anchor = kotwica na dziobie
bow fitting = okucie dziobowe
bow loading door = dziobowa klapa załadunkowa
bow thruster = ster strumieniowy
bowline, bowline knot = węzeł ratowniczy, pętla ratownicza
bow-wave = fala dziobowa
bream = sposób czyszczenia kadłuba statku (poprzez podgrzewanie a następnie usuwanie substancji go pokrywających)
breaming = usuwanie odpadków poprzez podgrzanie
broad reach = ostry baksztag
broadside = ustawiony burtą do fali, ustawiony burtą do wiatru
buntline = reflina, refszkentla
buoy rope = bojrep (linka przywiązana jednym końcem do kotwicy, a drugim końcem do bojki)
buoyage = opłata za miejsce do cumowania
burgee = mała trójkątna chorągiewka (używana na jachtach)

C
cabin lights = oświetlenie wnętrza
canal lock = śluza kanałowa
cant frame = wręg promieniowy
cap shroud = wanta topowa
car = wózek (szotów grota)
carrick bend = węzeł płaski
cathead = kotbelka
catting = przymocowanie do kotbelki
chainplate = podwięź wantowa
charterer = frachtujący (np. statek, samolot)
check in = zaokrętowanie
check out = wyokrętowanie
checklist = lista kontrolna jachtu
clam cleat = knaga zaciskowa (np.. przy szotach grota, szotach foka, fałach)
classification certificate = świadectwo klasyfikacyjne statku bądź jachtu
cleat = knaga (okucie służące do unieruchamiania różnych lin)
clew ring = pierścień szotowy
clinch-nail = nit szkutniczy
clinometer = chyłomierz
clove hitch = wyblinka, ósemka pionierska (węzeł żeglarski)
coaming = obramowanie kokpitu
coasting = przybrzeżny
cockboat, cockleboat = mała łódka, mała szalupa
cockpit locker = bakista kokpitowa
come about = zmienić kierunek (o statku)
compass = busola
compass bearing = namiernik kompasowy
compass bridge = mostek
compass card = róża kompasowa (okrągła tarcza z zaznaczonymi kierunkami wg stron świata)
compass course = kurs kompasowy
compass point = znak rumbowy na kompasie
con = kierowanie okrętem, sterowaniem okrętem
control deck = mostek kapitański
cordelle = holowanie łodzi przy pomocy grubej liny (w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych)
cordelling = holowanie łodzi przy pomocy grubej liny (w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych)
country mark = literowy znak państwa
crankily = niestatecznie, chybotliwie
crankiness = niestateczność, wywrotność
crew list = lista załogi

D
daggerboard = miecz jachtu
damage control = służby odpowiedzialne za usuwanie uszkodzeń
danger angle = kąt niebezpieczeństwa
davit = żurawik (urządzenie dźwigowe na pokładzie statku)
day cruiser = mała łódź motorowa
day sailer = otwarta łódź żaglowa
daymark = stawa nieoświetlona, znak dzienny
dead reckoning = nawigacja zliczeniowa
dead slow = bardzo wolno (komenda dot. prędkości jachtu, statku)
deck beam = pokładnik
deck bolt = śruba pokładowa
deck crane = dźwig pokładowy
deck department = załoga pokładowa
deck hand = marynarz pokładowy
deck light = światło pokładu
deck load = ładunek pokładowy
deck log = dziennik pokładowy
deck watch = zegar obserwacyjny
deperm, deperming = demagnetyzować (kadłub statku)
depthteller = głębokościomierz
diesel tank = zbiornik paliwa
displacement = wyporność
distress call, distress signal = wzywanie pomocy
distress rocket = rakieta sygnalizacyjna
ditty bag = torba na drobne przybory
dog-leg tack = półzwrot
dog-vane, dogvane = wskaźnik kierunku wiatru
dog-watch, dog watch, dogwatch = krótka wachta dwugodzinna, psia wachta (zwłaszcza późnopopołudniowa i wieczorna)
double bottom = podwójne dno
downwind = kurs z wiatrem
drift angle = kąt dryfowania
drop keel = miecz w łodzi żaglowej
drop rudder = ster opuszczany
dunnage = bagaż marynarza

E
easterlies = wiatr wschodni
easting = odchylenie na wschód
east-northeast = na wschód-północo-wschód
east-northeast = wschodnio-północno-wschodni
east-southeast = na wschód-południo-wschód
east-southeast = wschodnio-południowo-wschodni
echo sounder = echosonda
ejector nozzle = dysza wylotowa (statku)
emergency tiller = rumpel zapasowy (zapasowy drążek sterowy)
ensign= bandera
escort vessel = eskortowiec

F
fender = odbijacz (służący do ochrony kadłuba przed nabrzeżem)
ferry= prom
fireboat = łódź strażacka
flat knot= węzeł płaski, prosty lub prosty niezabezpieczony
flatboat = łódź płaskodenna
floating anchor, sea anchor = dryfkotwa (rodzaj pływającej kotwicy)
flying bridge, fly bridge, flybridge = pomost nawigacyjny
foghorn = róg mgłowy (syrena okrętu)
fore breast rope = brest dziobowy
forebody = dziobowa część kadłuba
foredeck = pokład dziobowy
foremast = fokmaszt (pierwszy maszt od strony dziobu)
forepeak = skrajnik dziobowy, forpik
fore-reach, forereach = wysuwać się szybko naprzód
forereaching = wysuwanie się szybko naprzód
foresail = fok (żagiel)
forward = od śródkręcia do dziobu
frame = wręga
frap = ściągać łódź liną
frapping = umocowywanie, ściąganie liną
futtock = segment wręgu

G
galiot, galliot = holenderska łódź transportowa lub statek rybacki
gangway ladder = trap burtowy
garvey = rodzaj otwartej łodzi używanej do łowienia
genoa = genua (rodzaj żagla)
grabrail, handrail = handreling (poręcz do trzymania)
grapnel = drapacz, drapak (rodzaj kotwicy)
great-circle sailing = żegluga po ortodromie
gross tonnage = tonaż brutto
grummet, grommet = pierścień linowy lub metalowy
gybe = wykonać zwrot poprzez obrót żagli w kierunku nadchodzącego wiatru
gyrocompass = żyrokompas
gyrostabilizer = stabilizator żyroskopowy
gyrostat = żyrostat

H
half-deck = półpokład
half-hitch = półsztyk
halyard, haulyard, halliard = fał (lina do podnoszenia i opuszczania żagla lub flagi)
hand bearing compass = kompas ręczny
handspike = drąg kabestanu
hank = raksa, szekla zatrzaskowa z krętlikiem
hanking = zabezpieczanie żagli raksą
harbour dues British English, harbor dues American English = opłaty portowe
harbour fees British English, harbor fees American English = opłaty portowe
harbour master’s office British English, harbor master’s office American English = kapitanat portu
harbour station British English, harbor station American English = dworzec morski
harbourmaster British English, harbormaster American English = kapitan portu
have boathook ready forward = przygotować bosak na dziobie
have fenders ready forward = przygotować odbijacze na dziobie
have heaving lines ready forward and aft = przygotować rzutki na dziobie i rufie
head line on the dock = podać cumę dziobową na brzeg
headreach = posuwać się na przód z wiatrem
headsail = żagiel przedni
headsail sheet winch = kabestan żagla przedniego
headstay = topforsztag, topsztag
headwind = wiatr przeciwny
heeling error = dewiacja kompasowa
helideck = pokład dla helikopterów
helm = drążek sterowy, rumpel
home waters = wody terytorialne
horizon glass = nieruchome lusterko sekstantu
horse latitudes = końskie szerokości (dwa obszary wysokiego ciśnienia atmosferycznego)
horseshoe buoyant line = koło ratunkowe w kształcie podkowy z rzutką
horseshoe life buoy with light = koło ratunkowe w kształcie podkowy z pławką świetlną
houseflag = flaga armatora
houseline = juzing
hull = kadłub

I
identification light = światło rozpoznawcze
in fenders = odbijacze na burcie
in irons = w łopocie

J
jack ladder, Jacob’s ladder = drabinka linowa, sztormtrap
jackstay = jumpsztag
jetty = pomost, molo
jib boom, jibboom = bukszpryt i stenga bukszprytu (rodzaj mocowania masztów)
jib, jibb = fok
jibhalyard = fał foka
jibsheet = szot foka
junior rating = marynarz
jury mast = maszt prowizoryczny, maszt awaryjny

K
kedge = przeciągać na kotwicy zawoźnej
kedge, kedge anchor = kotwica zawoźna
kedging = przeciąganie na kotwicy zawoźnej
keel over = przechylać się
keelage = opłata stępkowa za postój w porcie
keelboat = jacht balastowy
keelson, kelson = nadstępka, kilson
keeping clear = ustępuję (okrzyk oznaczający w praktyce: trzymaj kurs, wykonuję manewr aby ci ustąpić)
kentledge = balast stały
kevel = poler (do przymocowywania ciężkich lin)
killick, killock = kotwiczka
knighthead = pionowa belka podtrzymująca bukszpryt

L
lagan, ligan, lagend = zatopiony ładunek lub statek oznaczony boją
landman, landsman = szczur lądowy (osoba nieobyta z morzem I żeglarstwem)
lanyard, laniard = ściągacz wanty, talrep
lapper = kliwer (jeden z żagli zaliczanych do sztaksli przednich)
lapstrake = metoda nakładania desek na łódź, gdzie nachodzą one na siebie
larboard = lewa burta (dawniej, obecnie używa się zwrotu "port")
lateen sail = żagiel łaciński
lateener = statek z łacińskim żaglem
launch the boat= wodować łódź
lay days = czas postoju
lee shore = brzeg zawietrzny (brzeg, w którym kierunek wiatru pochodzi z lądu w stronę wody)
leech-rope = liklina (lina wszyta w krawędź żagla)
leeward = strona zawietrzna
life harness = pas bezpieczeństwa
life jacket with lifebelt = kamizelka ratunkowa z pasem bezpieczeństwa
lifeline = lina biegnąca wzdłuż burty, do której wpina się załoga zabezpieczając się przed wypadnięciem
liferaft = tratwa ratunkowa
lighterage = lichtowanie, przewóz lichtugą
lighterage, lightering = lichtuga (mała jednostka pływająca przeznaczona do rozładowania statku)
lightship, lightboat = latarniowiec (mały statek)
lipper, leaper = falowanie się morza
lippering = falowanie się morza
list of lights = spis świateł
load line = linia wodna, wodnica
lock gate = wrota śluzy
lockage = przeprowadzenie przez śluzę
locker = bakista (schowek w postaci skrzyni otwieranej do góry)
lower shroud = wanta kolumnowa
loxodromic line, loxodromic curve = loksodroma (linia przecinająca wszystkie południki)
loxodromics = nawigacja po loksodromie
luff = lik przedni (przednia krawędź żagla), wyostrzyć kurs
lugsail, lug = żagiel lugrowy

M
main brace = bras grota (lina olinowania ruchomego)
main sail batten = listwa grota
main yard = grotreja (reja dolna)
mainsail = grot
mainsheet = szot grota
maintop = grotmars (bocianie gniazdo na grotmaszcie)
man overboard pole, danbuoy = tyczka ratunkowa (tyka wyrzucana do człowieka za burtą)
man overboard, MOB = człowiek za burtą
manrope = poręcz zrobiona z liny
manual bilge pump = ręczna pompa zęzowa
marlinespike, marlinspike, marlin spike =marspikiel, rożek szkutniczy
martingale, boom martingale = delfiniak (rodzaj krótkiiego drzewca)
mast = maszt, omasztowanie
mast with spreaders = maszt z salingami
master mariner = kapitan marynarki
master’s license, ticket = patent kapitański
mizzen, mizzen mast, mizen, spanker = bezanmaszt (część omasztowania)
monohull = łódź jednokadłubowa
mooring = miejsce cumowania
mooring buoy = boja cumownicza
mooring light, anchor light = światło kotwiczne
mooring ropes = liny cumownicze
mooring, moorage = cumowanie
morning watch = poranna wachta
mooring to a buoy = cumować do boi
motor vessel, motor ship, MV (skrót) = statek motorowy
mousing = zabezpieczenie haka (które zapobiega wysunięciu się z oka)
mousing hook = hak z zabezpieczeniem
multihull = łódź wielokadłubowa

N
nacelle = gondola
navigability = żeglowność, sterowność
navigation chart = mapa nawigacyjna
navigation lights = światła pozycyjne (na statku)
navigation set = zestaw nawigacyjny
navy list = rejestr oficerów marynarki
night watch = nocna wachta
northing = kurs na północ
nun-buoy = pława stożkowa (pława, która oznacza granice szlaków żeglownych)

O
officer of the watch = oficer wachtowy
officers’ mess = mesa oficerska
on-board equipment= osprzęt pokładowy
on her beamends = mocno przechylony na bok (o statku)
on the beam = na śródkręciu
on the bow = na dziobie
outboard engine = silnik zaburtowy
outhaul = lina rozwijająca a następnie napinająca żagiel po liku dolnym, szkentla, przewiąz pikowy, przewiąz nokowy
over the side = przez burtę

P
parral, parrel = pierścień trzymający bom przy maszcie
pelorus = narzędzie nawigacyjne przypominające kompas bez igieł magnetycznych oraz z dwoma wiatraczkami
picketboat = mały statek patrolujący
pier = molo, przystań
pilot boat = łódź pilotowa, statek pilotowy, pilotówka, pilot
pitch= skok (w śrubach napędowych)
pitchpole = wywrócenie rufy do góry nogami
pitchpoling = wywrócenie rufy do góry nogami
plotter GPS = odbiornik GPS z ploterem map
point of sailing = kurs względem wiatru
port = lewa burta
port tack = lewy hals
prepare to cast off fore spring line = przygotować szpring dziobowy do odebrania
preventer = przedmiot zapobiegający wykonywaniu zwrotu przez rufę
propeller blade = łopata (skrzydło) śruby napędowej
push out = wychodzić w morze
put in = wchodzić do portu

R
radar reflector = reflektor radarowy
refloating = zepchnięcie, spychanie z mielizny
rigging, rigged = olinowanie, takielunek
roadstead = reda
roll main sail = grot rolowany do masztu
rowlock British English, oarlock American English = dulka (ruchomy pierścień do osadzania wioseł)
rudder = ster

S
sail = żagiel
salvor = ratownik
sculling = wioślarstwo lub rumplowanie (sterowanie drążkiem sterowym)
sea lane, shipping lane = pas żeglugowy, szlak wodny, szlak żeglugowy
sea water cooling pump = pompa chłodząca
second mate, second officer = drugi oficer
send a heaving line ashore = podać rzutki na brzeg
shackle = szekla (metalowa klamra służąca do łączenia elementów takielunku, np. bloczka od szotów z kadłubem jachtu)
sheepshank = węzeł skrótowy
sheet fairlead = kipa (drewniane lub metalowe oczko służące do przeprowadzania szotów przednich żagli)
shroud = wanta (lina stabilizująca maszt w pionie)
shuffleboard = pokład spacerowy
side = burta
signal flare = flara sygnałowa
skeg, skag = skeg (część steru jachtu żaglowego)
sliding rail = szyna (w prowadnicy szotów grota)
snap shackle = szekla zatrzaskowa
sounding line, sounding lead, lead line = linka sondy
spare anchor= kotwica zapasowa
speedteller = log (przyrząd pomiarowy określający prędkość poruszania się jednostki pływającej oraz przebytą przez nią drogę)
spinnaker = spinaker (rodzaj żagla)
spinnaker pole = spinakerbom (ruchome drzewce do mocowania nawietrznego rogu halsowego spinakera)
spinnaker pole with downhaul and uphaul = spinakerbom z obciągaczem i topenantą
sponson = barbeta burtowa
sprayhood = owiewka wiatrowa
spring = szpring (lina cumownicza działająca odwrotnie do cumy)
sprit = rozprze (element takielunku żagla rozprzowego)
spritsail = ożaglowanie rozprzowe
spun yarn = lina spleciona z kilku rodzajów włókna
stand by for mooring = przygotować się do cumowania
starboard = prawa burta jachtu lub statku, sterburta, sterbort
starboard = skręcić w prawo (ster)
starboard tack = prawy hals
starboarding = skręcenie w prawo (steru)
starting mark, pin = boja startowa
steaming light = światło silnikowe
steerageway = prędkość sterowna
steering compass = kompas sterowy
steering gear = urządzenie sterowe
steering rod = sterociąg (system lin, łańcuchów lub prętów, za pośrednictwem których obroty koła sterowego są przenoszone na płetwę sterową)
steering runner = sterówka (pomieszczenie na statku w którym są umieszczone urządzenia do kierowania statkiem)
stern = rufa
stern anchor = kotwica rufowa
stern line = cuma rufowa
stern rails, pushpit = kosz rufowy (element relingów)
stern spring = szpring rufowy
sternpost = tylnica, stewa rufowa
storm jib = fok sztormowy
strake = przebieg podłużny blach lub desek od dziobu po rufę lub pawęż
stringer = wzdłużnik
survey ship = statek hydrograficzny
swimming ladder = drabinka na rufie

T
tackle = olinowanie, takielunek (omasztowanie statku)
tackle block = blok olinowania
taffrail, tafferel, taffarel = reling rufowy
take a compass bearing on something = wyznaczyć położenie czegoś za pomocą kompasu
take in mooring line = podjąć cumę
the White Ensign = biała bandera (brytyjskiej marynarki wojennej)
tholepin = dulka
thruster, bow thruster = ster strumieniowy
tiller = rumpel (drążek sterowy)
top mast = stenga
topping lift = topenanta (lina podtrzymująca wolny koniec bomu lub rei)
transatlantic liner = statek transatlantycki, transatlantyk
transom = pawęż (jeden ze typów zakończenia rufy)
trysail = trajsel (żagiel sztormowy zastępujący grota)
tug cable, tug line = lina holownicza
turnbuckle = ściągacz, śruba rzymska (dwa pręty połączone podłużną nakrętką służące do naciągania want)
two boat length zone = strefa dwóch długości łodzi

U
unmoored = niezacumowany
upwind = kurs na wiatr

W
watch officer = oficer wachtowy
water line = linia wodna, wodnica
water room = miejsce! (komenda żądająca miejsca od drugiej jednostki gdy spotykają się na drodze wodnej)
water-borne = pływający
water-logged = pełen wody (bliski zatonięcia)
watertight compartment = gródź wodoszczelna
wheelhouse, pilothouse, pilot-house = sterówka, sterownia
winch = kabestan (do wybierania i luzowania cum i innych lin na jachcie np.. szotów, fałów)
winch handle = korba do kabestanu
wind abeam, beam wind = wiatr w burtę
wind aft = wiatr z rufy
wind direction indicator = wskaźnik kierunku wiatru
windlass = winda kotwiczna
windward = strona nawietrzna

Y
yellow flag = żółta flaga (sygnał kwarantanny na statku)